Gıda enflasyonundaki yükseliş, hayat pahalılığını katlarken, Birleşik Kamu İş Konfederasyonu'nun Kasım ayı 'Halkın Enflasyonu Araştırması'na göre; gıda fiyatları son beş ayda(temmuz, ağustos, eylül, ekim ve kasımda) toplam yüzde 41,8 oranında artış kaydetti.
Sokakta hissedilen enflasyon ve hayat pahalılığı vatandaşı zorlamaya devam ediyor. Son olarak, Birleşik Kamu İş Konfederasyonu’nun Ar-Ge birimi KAMU-AR, “Halkın Enflasyonu Araştırması”nın kasım ayı sonuçlarını açıkladı.
Ankara’daki marketlerden düzenli olarak derlenen halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesi ve asgari ölçüde bir insanın yaşayabilmesi için yapması gereken gıda dışı harcamaları dikkate alarak hesaplanan fiyat endeksinin Kasım 2023 sonuçları şöyle:
"GIDA FİYATLARINDAKİ KESİNTİSİZ ARTIŞ EN FAZLA SABİT GELİRLİ VE YOKSUL KESİMLERİ OLUMSUZ ETKİLİYOR"
"TÜİK’in en son açıkladığı tüketim harcamalarıyla ilgili istatistiklere göre en zengin yüzde 20’lik kesim tüketim harcamalarının yüzde 16,6’sını gıda için ayırırken, en yoksul yüzde 20’lik kesimin tüketim harcamalarından gıdaya ayırdığı pay yüzde 35,8’e kadar çıkıyor. Dolayısıyla gıda fiyatlarında Türkiye’de son 41 aydır yaşanan kesintisiz artış en fazla sabit gelirli ve yoksul kesimleri olumsuz etkiliyor.
EYLÜL 2021'DEN BU YANA GIDA FİYATLARI YÜZDE 531 ORANINDA ARTTI
Yanlış ekonomik politikaların gıda fiyatlarında tetiklediği artış, ülkedeki açlık ve yoksulluk riskini giderek daha da büyütüyor. İktidarın, ancak seçimden sonra zımnen 'akıl dışı' ilan ettiği yanlış para ve kur politikasının faturasını yoksullar, sadece gıdada değil diğer harcamalarında da yüksek enflasyon yoluyla ödemeye devam ediyor. Türkiye’nin, bu yanlış politikalarla yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 531 oranında arttı. Diğer bir ifadeyle Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için vatandaşlar bu yıl kasım ayında 631 lira ödemek zorunda kaldılar.
YILLIK ENFLASYON YENİDEN YÜKSELMEYE BAŞLADI
2022 yılında yüzde 179,3’e kadar yükselen gıda fiyatlarındaki yıllık enflasyon bu yıl haziran ayına kadar baz etkisiyle, diğer bir ifadeyle bir önceki yılın aynı aylarında gıda fiyatlarında yaşanan artışın bu yılın aynı ayındaki artıştan yüksek olması nedeniyle düşüş eğilimindeydi. Ancak bu yıl temmuz ayından başlayarak aylık artışlar yeniden önceki yılın aynı ayındaki artış oranının üzerinde seyretmeye ve dolayısıyla da yıllık enflasyon yeniden yükselmeye başladı. Haziranda yüzde 80,5’e indikten sonra temmuzda yüzde 92,2’ye çıkan gıdadaki yıllık enflasyon, ağustosta yeniden yüzde 100’ün üzerine yükselmişti. Eylülde yüzde 107,1’e ekimde yüzde 108,2’ye çıktı. Kasımda ise yüzde 104,1’le üç haneli oranlarda kalmaya devam etti.
GIDA FİYATLARI SON 5 AYDA TOPLAM 41,8 ORANINDA ARTTI
Kasımda, sebze ve et -balık dışındaki tüm harcama gruplarında fiyatlar bir önceki aya göre arttı. Ekmek, pirinç, un bulgur grubu ile süt ve süt ürünleri, yağ, meyve, bakliyat gibi gıda maddelerinde önceki aya göre önemli artışlar yaşandı. Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları kasımda bir önceki aya göre ortalama yüzde 2 oranında artarken, et ve balık grubu fiyatları değişmedi. Et ve balık fiyatlarında yılbaşından bu yana yaşanan artış yüzde 121,5 oldu. Kasımda önceki aya göre süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu harcamaları yüzde 4,7 oranında artarken, yağ fiyatlarındaki artış yüzde 1,7 olarak gerçekleşti.
Meyve fiyatlarının yüzde 1,3 oranında gerilediği kasımda sebze fiyatlarında, bir önceki aya göre ortalama yüzde 5,7 oranında düşüş yaşandı. Kasımda bakliyat fiyatları yüzde 3,5 artarken, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve benzeri işlenmiş gıda maddelerinden oluşan diğer gıda fiyatlarındaki artış eğilimi ise yüzde 12,5’le hızlanarak devam etti. Vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için kasımda, bir önceki aya göre yüzde 2 oranında daha fazla para ödemek zorunda kaldı. Gıda fiyatları son beş ayda (temmuz, ağustos, eylül, ekim ve kasımda) toplam yüzde 41,8 oranında artış kaydetti.
BU YIL, SEBZE YÜZDE 187,2 ORANINDA; YAĞ FİYATLARI YÜZDE 77,6 ORANINDA ARTTI
Bu yıl kasımda geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 58,3, et-balık fiyatlarında 151,8, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 54,8 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 77,6 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 117,6, sebze fiyatları ise yüzde 187,2 oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 56,7, diğer gıda fiyatları ise yüzde 77,6 oranında zamlandı. Döviz kuru ve tarım ürünü üretici fiyatlarındaki artışlar gıda fiyatlarındaki yıllık artışın önümüzdeki aylarda da üç haneli oranlarda kalmaya devam edeceğine işaret ediyor.
Aralık 2022- Kasım 2023 aylarını kapsayan son bir yıllık dönemdeki ortalama gıda fiyatları, Aralık 2021-Kasım 2022 dönemindeki ortalama fiyatlara göre yüzde 105,6 oranında artış gösterdi."