Futbolcu transferlerinde dönüm noktası Bosman Kararları’dır. 1995’te Avrupa Adalet Divanı’nın aldığı kararlar, Avrupa Birliği içinde işçilerin serbest dolaşımını sağlamış ve özgürlüklerini güvenceye almıştır.
Bu sayede AB üyesi ülkelerde yabancı oyuncu sınırı kaldırılmış, futbolcuların kontrat süreleri dolduğunda bonservis bedeli olmaksızın istedikleri kulübe geçmelerinin önü açılmıştır.
“Bosman” denilmesinin nedeni ise Belçika 2. Lig takımlarından R.F.C. de Liege’de forma giyen Jean Marc bosman’ın transferine engel teşkil eden bonservis sorununun yargıya intikal etmesi ve davanın oyuncunun lehine sonuçlanmasıdır.
ADALET ARAYIŞLARI
Serkan Akal: Zonguldak ili üst klasman yardımcı hakemi. 1998’de başladığı hakemlik serüvenini 2014-15 sezonunda noktalamış. Sebebi, başarılı bir dönem geçirmesine rağmen haksız şekilde klasman düşürülmesi. Bu karar üzerine hukuki yollardan hakkını aramaya başlamış.
MHK ve Tahkim Kurulu’na itirazlarını yapmış ancak tahmin edersiniz ki reddedilmiş. Anayasanın 59. Maddesi, Tahkim Kurulu kararlarına itiraz etmek için devlet mahkemelerine başvurulmasını ne yazık ki yasaklıyor.
TAHKiM’E 2 KEZ GiTTi
Ne mutlu ki Serkan Akal yılmamış ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) olayı taşımış. İlk sonuç olarak AİHM’nin adil yargılanma hakkını içeren 6. maddesinin ihlali kararıyla 12 bin 500 Euro tazminat kazanmış. Bu karar sonrasında yine MHK’ye başvurup kadrosunun iadesini talep etmiş fakat reddedilmiş. MHK’nın verdiği ret kararını bu kez 16 Mart 2021’de tekrar Tahkim Kurulu’na taşımış.
Ve 27 Mayıs 2021’de mutlu son... Tahkim Kurulu itirazı kabul etmiş: “Serkan Akal’ın MHK’nın 16.03.2021 tarihli kararına itirazı incelendi. Yapılan müzakere neticesinde duruşma talebinin reddine, ayrıntısı gerekçeli kararda izah edilmek üzere başvurunun kabulüne; talep hakkında karar verilmek üzere dosyanın, MHK’ya gönderilmesine, oybirliği ile karar verilmiştir”.
SOSYAL MEDYADA YAPTIĞI PAYLAŞIM NEDENiYLE HAKEMLiĞiNi BiTiRDiLER
İbrahim Tokmak: İstanbul’da memur bir hakem... 2009-2015 arası hakemlik yapmış. Sosyal medyada bir gazeteci hakkında yaptığı paylaşım nedeniyle PFDK tarafından 3 ay hak mahrumiyeti cezası verilerek lisansı iptal edilmiş. Önce Tahkim’e gitmiş, ret yiyince soluğu AİHM’de almış. AİHM, başvurusunu kabul edip, adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar vererek şu tespitlerde bulunmuş:
TFF kurulları genel ve soyut değerlendirme yapmıştır. Hakemin sosyal medya hesabında yayınladığı mesajların kamu düzenini ve toplumsal barışı nasıl bozduğuna dair somut değerlendirme yapmamıştır.
Tahkim Kurulu bağımsız ve tarafsız değildir.
İfade özgürlüğü ihlali gerçekleşmiştir.
PEKi ŞiMDi NE OLACAK?
TFF internet sitesinde ‘Klasman’ bilgisi bölümünde Serkan Akal’ın “Bıraktı”; İbrahim Tokmak’ın ise “İptal” ibareleri yer almakta. Tahkim’in bu kararları sonucunda her iki hakem de 6 yıl önce bıraktırılmak zorunda kaldıkları görevlerine dönebilecek, hakemlik sevdalarına yeniden kavuşabilecekler.
MHK’LARIN ‘DUDAK ARASI SALTANATI’ BiTER!
Halihazırda MHK’lar terfi edecek ya da düşecek hakemleri performans, görev sayısı, maçların zorluk derecesi, görev aldıkları ligin katsayısı gibi kriterlere göre puanlayıp sıralama yapıyor. Ancak tüm bu ölçülebilir kriterlerin dışında bir de son aşama var: MHK kanaat puanı.
Yüce yurdumun en önemli kriteri! Bir hakem lider girdiği bilimsel sıralamadan 8. sırada çıkabiliyor! Yıllarca nice kaliteli hakemler sözde ‘kanaat’ denilen ‘kayırma’ puanının kurbanı olarak yok edildiler. Serkan Akal olayıyla artık MHK’lar en azından eskisi kadar at oynatamayacak. Akal’ın hem AİHM’de hem Tahkim’de kazandığı davalar bundan sonra MHK’ların keyfi klasman belirleme saltanatını biterecek.
BÜYÜK TEHLiKE: TALiMAT BELiRSiZLiĞi
Sezon bitti ancak henüz ortada güncel MHK talimatı yok. Hakemler terfi mi etti, yoksa klasman mı düştü belirsiz. Klasmanların isimlendirilmesi, yapılandırılması, yaş aralıkları gibi konularda değişiklikler olacağı söyleniyor. Düşünün ki; bir maç oynanıyor fakat maçın kuralları, 90 dakika bittikten sonra açıklanıyor. MHK Talimatı’nda revize yapılırsa, sıkıntı olur. Klasman düşen hakemler “Kurallar sezon bittikten sonra tekrar değiştirildi.
En başından kuralını bilmediğim bir yarışta mı sezon geçirdim, bu kabul edilemez” diyebilecektir. Talimat değişirse MHK hiçbir hakemi klasman düşürmemeli. Çünkü düşecek her hakem, AİHM’ye başvurarak somut verileri paylaşır ve adaletsizliği ispatlayabilir.