13 Ocak 1986… Oğlumun Florya’daki evinin kapı ziline dokunuldu. Evin bana ayrılan odasındaki masamdan kalkıp açtım. Kapıcının yanında, ilk kez gördüğüm delikanlı:
"Rıfat Ilgaz’ı arıyordum..." dedi. "Benim!" demeye vakit bırakmadan kapıcıya döndü, "Tamam!" dedi.
"Buyrun!" demeye vakit bırakmadan içeri girdi. Salonda ilk sandalyeye oturdu. Cebinden beş on sayfalık bir broşür çıkarırken:
"Fiş!" dedi, kısaca. "İkametgâhınızı arıyorum da…"
"Burası oğlum Aydın’ın evi…" dedim; ben de kısaca… Sonra… Düşündüm, benim ikametgâhım var mı, diye… Bir hafta önce buraya, Taksim’de bir otelden kalkıp gelmiştim, oğlumun isteği üzerine. İmparotor Oteli’nden… Şöyle böyle bir aya yakın zamandır orada yatıp kalkıyordum. Kitaplarımı imzalamak için yurdun dört bir yanından çağrılıyordum: Ankara, İzmir, Malatya, Samsun, Kastamonu, Bodrum, Trabzon… Adana, Mersin… Gittiğim yerlerde de iki üç gün kalkmam gerekiyordu.
Genç konuğum, kimliğini çıkarıp gösteriyor, polis olduğunu açıklıyor, görevini yapmak için geldiğini belirtiyordu. Görevi benim gibilerini izlemek, ikametgâhını bulup, kendi deyimiyle, fişlemek…
1944’ten beri bu böyle… Ne yapmışım da fişlenmiştim. Yasal, ya da gizli bir partiye mi girmiştim? Elimden bir kaza mı çıkmıştı? Kaza, kader kurbanlarından biri miydim? Yoksa düpedüz bir kaçak ya da kaçakçı mı?
Bildiğim kadarıyla Sınıf adlı bir kitap çıkarmış, tutuklanmış, altı ay hüküm yemiştim. Üstünden kaç kez af geçmişti. Atıldığım ilk mesleğim olan öğretmenliğe bir daha dönememiştim, "sabıkalı" olduğum için… Bununla birlikte yasalar ikinci bir mesleği, gazeteciliği benden esirgememiş, Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, Basın Şeref Kartı vermekte bile hiçbir sakınca görmemişti.
Zaman zaman şairler listesinden silinmiş, dergilerden, antolojilerden çıkarılmıştım ama, böyle önemli bir şiir kitabı yayınladığım için değerimi, ne yetkililer, ne de görevliler göz ardı etmemişlerdi. Tam kırk iki yıldır adımı dosyalardan çıkarmamışlar, adım adım beni izlemişlerdi.
Kırk Yıl Önce, Kırk Yıl Sonra-Gözaltı Anıları,
Rıfat Ilgaz, Çınar Yayınları
Zonguldak Nostalji