Batı Karadeniz bölgesinin incilerinden emeğin başkenti kömür kent Zonguldak’ın turizmde yatırım ve tanıtımda önemli mesafeler kat edebilmesi için yapımı sürdürülen ‘’Üzülmez Kültür Vadisi, Lavuar ve Atölye Binaları Koruma ve Yeniden İşlevlendirme Projesi’’ alanının girişinin yan tarafındaki Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi'nden oluşan kokular, çevredeki esnaf ve konutlarında ikamet eden vatandaşları çileden çıkarıyor.
Zonguldak’ın merkez ilçesi Asma Mahallesi’ndeki Üzülmez bölgesinde yapılan ‘’Üzülmez Kültür Vadisi, Lavuar ve Atölye Binaları Koruma ve Yeniden İşlevlendirme Projesi’’nin çevresindeki esnaf ve konutlarındaki vatandaşlar, projenin yanındaki Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi'nden oluşan kötü kokulardan olumsuz yönde etkilendiklerini söylediler.
‘’ESANS KOKUSU DEĞİL, LAĞIM KOKUSU’’
Turizm sektörüne katkı sağlamak için yapılan çalışmaları takdir ettiklerini, ancak bazı yerleşim birimlerinin kanalizasyon vasıtasıyla toplanan lağım sularının buradaki tesiste arıtılmasından dolayı rahatsız edici kokuların oluştuğuna dikkati çeken vatandaşlar, şöyle konuştular:
‘’Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi'nden etrafa yayılan kötü koku, yaşam kalitemizi büyük oranda etkilemektedir. Bazı zamanlar çevreyi saran kötü kokudan cam ve kapılarımızı bile açamıyoruz, kokunun yanı sıra etrafta sinekler çoğalmakta ve ufak tefek ısırıklarına maruz kalınmakta, buradaki kokunun yayıldığı tesis burnumuzun dibinde, bu koku esans kokusu değil, lağım kokusu, şikayetçiyiz, yetkililerden ivedilikle çözüm bekliyoruz.’’
‘’BELEDİYENİN AYIBI, TURİZM BALTALANIYOR’’
Endüstri mirası ve doğanın bütünleştiği Üzülmez Kültür Vadisi adı verilen bu alanın kent yaşamına ve turizme kazandırılması yönündeki çalışmaları takdire şayan olarak değerlendirdiklerini anlatan vatandaşlar, ‘’Kentimizin turizmde atağa geçmesi için konusunda uzman kişilerce hamleler üzerine hamleler yapılmasına rağmen, ne yazık ki bazı sığ düşünen yetkililer yüzünden güzel hizmetler heba ediliyor. İddialı olunan turizm alanında yapılan projenin yanına lağım arıtma tesisi kurulmasına kim ya da kimler nasıl izin veriyor, gerekçesini anlayamıyoruz. Bu tesisin buradan kaldırılması için defalarca müracaat ettiğimiz Zonguldak Belediye Başkanlığı yetkililerinin, uzun zamandır olumlu adım attıklarını göremedik. Milyonlarca harcama yapıldığını tahmin ettiğimiz bu dört gözle beklediğimiz tesis hizmete girdiğinde ziyarete gelen turistlere lağım kokusu nasıl izah edilecek, bizlerin ayıbı olmayacak mı? Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi buradan kaldırılmadan, projenin hizmete girmesini doğru bulmuyoruz. Her şey apaçık ortada, bu kentin turizmi ancak böyle baltalanabilir. Bu belediyenin ayıbı, turizm baltalanıyor, yazıklar olsun...’’ diye konuştular.
DİLE KOLAY 112 YILLIK TARİH CANLANACAK
Zonguldak'ta kentin sosyal ve ekonomik hafızasında önemli yer edinen endüstri yapılarının, görsel önemlerine, dönemlerine ait niteliklerine ve şehrin ensütriyel tarihine dikkat çekmek amacıyla atıl vaziyetteki eski lavuar binası ve atölye binalarının işlev kazandırılması amacıyla hayata geçirilen Üzülmez Kültür Vadisi Projesi'nde çalışmalar hummalı sürdürülüyor.
Proje kapsamında, Üzülmez mevkinde
‘’Üzülmez Kültür Vadisi, Lavuar ve Atölye Binaları Koruma ve Yeniden İşlevlendirme Projesi’’nin, kazandırılması planlanıyor.
Zonguldak'ın kent belleği ve kent hayatını zenginleştirmek, kentin endüstriyel mirasının deneyim turizmine kazandırılması amaçlarına hizmet edecek şekilde proje konusu alanın yeniden işlevlendirilmesi amaçlanıyor.
Zonguldak Valiliği İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği ve Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı (BAKKA) arasında imzalanan protokol ile çalışmalara başlayan projede açık otopark, kent parkı, çocuk oyun alanı, peyzaj alanları, gezi tüneli, etkinlik alanları, meydanlar, derebaca deneyim yolu, kültür atölyesi, müze-restoran, jeopark müzesi gibi alanlar oluşturulacak. Burada da Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ait 16 dönüm bir arazi var.
Projede biri lavuar diğeri de atölye binaları olmak üzere eski eserler yer almaktadır. Bunlardan lavuar alanı 112 yıla tekamül etmektedir. Restorasyon çalışmaları tamamlanmak üzere projede yer alan tesisler eskiden TTK'ya ait kömür yıkama ve işleme tesisleriydi, bunlar özellikle kömür üzerine müze olarak kullanılacak. Restoran, servis alanları, çok amaçlı konferans salonları ve fuaye alanı ile işletme tarzında geniş bir rekreasyon alanı var, geniş kapsamlı bir projenin hayata geçirilmesinin kentin turizmine önemli katkılar sağlayacağı bekleniyor.
‘’AĞUSTOS AYINDA HİZMETE AÇILACAK,28.2 MİLYON LİRAYA MAL OLUYOR’’
Zonguldak İl Özel İdaresi Genel Sekreter Ahmet Güral Karayılmaz, ‘’Üzülmez Kültür Vadisi, Lavuar ve Atölye Binaları Koruma ve Yeniden İşlevlendirme Projesi’nin, bu yılın Ağustos ayında hizmete açılmasının planlandığını ve 28 milyon 291 bin liraya mal olacağını bildirdi.
Genel Sekreter Karayılmaz, yaptığı açıklamada, Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) daha önce ait olan Üzülmez Atölyesi ve Türkiye’nin ilk Lavuarı (kömür yıkama ve zenginleştirme tesisi) alanının kentin endüstriyel mirası olarak turizm sektörüne kazandırılması amacıyla Zonguldak İl Özel İdaresi’ne devredildiğini, restorasyon çalışmalarının da tamamlanma aşamasına gelindiğini işaret ederek, şöyle dedi:
‘’Zonguldak’ın merkez ilçeye bağlı Asma Mahallesi’ndeki Hazine adına kayıtlı 1619 ada, 18 parselin 10641,37 metrekarelik kısmı, Zonguldak Milli Emlak Müdürlüğü’nce idareleri adına tahsis edildi. Her zaman söylediğimiz gibi bu taşınmaz üzerinde Karabük Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 17.02.2009 tarih ve 1189 sayılı kararı ile tescil edilen endüstriyel amaçla inşa edilmiş Mekanizasyon Atölyesi ve eski Lavuar binası bulunmaktadır. Eski Üzülmez Atölyesi ile bir dönem Üzülmez Atölyesi Mekanizasyon binası olarak kullanılan eski Lavuar binasına işlev kazandırılarak, parsel üzerinde kamusal açık alanlar yaratmak suretiyle kent hayatına ve sosyal yaşama ivme kazandırılması amaçlanmıştır.
Proje kapsamında; Tescilli Kültür Varlığı olan Üzülmez Eski Mekanizasyon Atölyesi ve eski Lavuar binasının rölöve, restitisyon ve restorasyon projeleri hazırlattırılmış, Karabük Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nca onaylanmıştır.
Restorasyon projesinde; eski Lavuar binasının Zonguldak Jeoparkı Ziyaretçi Merkezi, atölye binasının müze restoran olarak işlevlendirilmesi, atölye binası altında kafeterya ve hediyelik eşya dükkanları ile yöresel ürünler satış birimi, açık alanlarda ise çocuk parkı, otopark ve çok amaçlı gösteri alanı yapılması planlanmıştır.
Bu arada 14.07.2020’de ihale edilen projeye, 25.09.2020 tarihinde başlanmıştır. 2023 yılı sonu tamamlanması planlanan ve 28 milyon 291 bin liraya mal olması beklenen ’Üzülmez Kültür Vadisi, Lavuar ve Atölye Binaları Koruma ve Yeniden İşlevlendirme Projesi’nin, ilimizin endüstriyel mirası olarak turizm sektörüne kazandırılmasının heyecanını halkımızla birlikte yürekten yaşıyoruz.’’
HABER: ORHAN AKYÜZ
FOTOĞRAFLAR: ORHAN AKYÜZ