Zonguldak’ta İlk dalgakıran rıhtımını inşa eden Fransızlar (1899), Fransız-Ereğli şirketini de kurarak kömür çıkardılar... Zonguldak dalgakıranı, eski hızlı kömür yükleme iskelesinin inşası ve Genel Direktörlük (işçi Müdürlüğü) binasının bu bölgede olması ve sahanın ikamet ettikleri Yayla Mahallesine yakınlığı, Zonguldak’taki yerleşimlerinin burası olmasının nedenidir.
Yayla'dan Fener'e kadar olan bölgede Fransızlar ikamet etmiştir. O zamanlar bölgenin adı Fransız mahallesidir ve girmek yasaktır. Şimdiki müdürlük durağı olan yerde Fransız hastanesi bulunur. Ve yine hastane çevresinde Fransız evleri ve Fransız şirketi direktörünün ikamet ettiği Yayla Konağı vardır...
Zonguldak’ın Rus savaş gemileri tarafından bombalandığı tarihlerde Fransız binaları da hasar almıştı. Fransız Hastanesi, okulu ve evleri de tehditlere açık bir konumdaydı… Bundan kaynaklı güvenlik sebebiyle, tünel ve sığınak inşa ettiler. İskele yanında yıkılan Fransız şirketinin idari binası (İşçi Müdürlüğü) arkasında bugün halen sığınak girişi korunmuş bir şekilde duruyor. Bu tünelin ucu yukarıda Fransız hastanesinin arkasından çıkıyor. Bu tünel Kıbrıs Barış Harekâtında aktifleştirildi. Hatta içine su, konserveler daha bir çok yiyecek maddeleri ve ilkyardım malzemeleri konuldu. Kapıları açıldı. Hazırlandı ve temizlendi.
Kıbrıs Barış Harekâtından günümüze kadar tam 50 sene geçti, artık zamanı geldi. Fransız yapımı ve ismini “Yayla Tüneli” düşündüğüm geçidin artık turizme kazandırılması kaçınılmaz. Yapılan son kontrollerden sonra geçidin durumunun gayet iyi olduğu gözlemlendi. Yapılması gereken hamle aydınlatma ve güvenliğin sağlanarak ziyarete açılması.
Her şey hazır, elimize tepside sunulmuş endüstriyel bir miras…
Yüksel Yıldırım-27 Eylül 2024
