Yumurtanın 30’lu koli fiyatı, tavuğun etiketini katladı. Pandeminin ilk dönemlerinde 12-13 lira olan yumurta kolisi marketlerde 25-35 lira arasında satılırken, 1 kilo bütün piliçin fiyatı ise 11 liradan başlıyor. Konu hakkında görüşlerine başvurduğumuz Konya Yumurta Üreticileri Birliği Başkanı İsmail Saraçoğlu söz konusu fiyat artışının nedenlerini anlattı:
“Üretici 18 aydır zarar ediyordu. Birkaç ay içerisinde 100 işletmeden yaklaşık 70 tanesi üretimi durdurdu. Marketlerdeki fiyat artışını şaşkınlıkla izliyoruz.”
Saraçoğlu ile yumurta sektörünün yaşadığı krizi 4 soru altında ele aldık.
- Fiyatlar ne zaman yükselmeye başladı?
- Üreticilerin sorunları ne?
- Fiyatlar neden artıyor?
- Dünyada durum nasıl?
YUMURTA FİYATLARI NE ZAMAN YÜKSELMEYE BAŞLADI?
Yumurta fiyatlarının Ağustos ayından itibaren yükselmeye başladığını ifade eden Saraçoğlu bunu nedenlerini şöyle anlattı: “Yumurta sektörü yüzde 70 dışa bağımlı bir sektör. Çin ve Hindistan 2 yıldır ham madde stoku yapıyor. Dünya piyasalarında stoktan dolayı 160 dolar olan mısır 220 dolara, 380 dolara satılan soya 620 dolara yükseldi. Hem ham madde hem de ülkemizde yükselen dolar kurunu düşündüğünüzde üretici ciddi bir maliyet yükünün altına girdi.”
ÜRETİCİ NELER YAŞIYOR?
‘380 kuruşa ürettiğimiz yumurtayı 180 kuruşa sattık’
Üreticinin 18 ay boyunca yumurtayı zararına sattığını ifade eden Saraçoğlu, sektörde yaşanan sıkıntıyım şu çarpıcı sözlerle ifade ediyor: “Şu an üretici çok sıkışık. Üretici günlük yumurtasını satıp, tavuklarını besleyebilmek için, yem almak için uğraşıyor. Üretici yumurtasını 18 ay boyunca zararına sattı. Mesela Haziran ayında 380 kuruşa ürettiğimiz yumurtayı 180 kuruşa sattık. Şu an üretici yüzde 10 kar etse bile dayanamaz.
10 ay önce 100 olan üretici sayısı 27'ye kadar düştü. Buna paralel olarak Konya'da tavuk varlığı 17 milyonken şu an 10 milyona düştü, 7 milyon tavuk kesildi. Durum böyle devam ederse üretim yapacak tavuğumuz da kalmayacak. Şu an birçok üreticinin kümesleri bomboş. Ben ayakta durabilmek için 6 daire 2 tane de tarla sattım. Sattığımız daire ve tarlalar da bana yumurtacılıktan değil, annem ve babamdan miras kalmıştı” şeklinde konuştu.
FİYATLAR NEDEN ARTIYOR?
Yumurta fiyatlarındaki artışın en büyük nedeninin marketler olduğunu öne süren Saraçoğlu, “Şu an üretici bir yumurtayı 56 kuruşa üretip, 58 ila 60 kuruş arasında satıyor. Üretici yumurtanın kolisini 18-20 lira arasında satarken, birkaç gündür marketlerde yumurta kolisinin 30-34 liraya satıldığına yönelik rakamlar dolaşıyor.
Şu an marketleri kontrol edemiyorlar. Herkes zammı üreticiye yıkmaya çalışıyor. Fiyat artışlarıyla ilgili hem Ekonomi Bakanlığı hem de Tarım Bakanlığı arayıp, yükselişin nedenini soruyor. Biz de bununla ilgili artışın bizimle ilgili olmadığına yönelik faturalarımızı gönderiyoruz” ifadelerini kullandı.
DÜNYADA DURUM NASIL?
Saraçoğlu, üreticinin ham madde temininde ciddi zorluklar yaşadığını ve bunun da yumurta fiyatlarının düşmesine engel olduğunu dile getiriyor. “Üreticinin şu an en büyük sıkıntısı yem tedariki” diyen Saraçoğlu, “Soya ve ayçiçek küspesini ülkemize 4 yabancı firma ithal ediyor. Bunlar da dünya gıda sektörünü kontrol eden firmalar.
Ham madde fiyatları bu şekilde yüksek oldukça yumurta fiyatlarının düşmesini kimse beklemesin. Şu an ülkemizden ziyade dünyanın birçok ülkesinde durum farklı değil. Dünyanın her yerinde yumurta fiyatları yükseldi. Dünyanın hiçbirinde 10 liraya ürettiğiniz bir şeyi 5 liraya satamazsınız” ifadelerini kullandı.
