Zirai don nedeniyle Türkiye'nin birçok bölgesinde tarım ürünlerinde büyük kayıplar yaşanırken, bu durum arz zincirini ve gıda enflasyonunu olumsuz yönde etkileyebilir.
Nisan ayının ortasında Türkiye'yi etkisi altına alan ani soğuk hava dalgası, tarım alanlarında büyük hasara yol açtı. Özellikle gece sıcaklıklarının -15 dereceye kadar düştüğü İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Karadeniz’in yüksek kesimlerinde kayısıdan elmaya, kirazdan üzüme kadar birçok meyve dalında kuruma görüldü. Zirai donun etkilerinin ağır olması beklenirken, sürecin arz zincirinden gıda enflasyonuna kadar geniş bir ekonomik yelpazeyi etkilemesi öngörülüyor.
TARIM SEKTÖRÜ EN BÜYÜK DARBEYİ ALDI
Nisan ayında Türkiye, kara kışı yaşadı. Sıcaklıkların bazı bölgelerde -15 dereceye düştüğü son üç gün boyunca, Niğde, Kayseri, Tunceli, Erzincan, Malatya ve Çanakkale gibi meyve üretiminde öne çıkan illerde elma, dut, kayısı, kiraz ve üzüm bahçeleri büyük zarar gördü.
ÜRETİM MERKEZLERİNDE KAYBIN BOYUTU BÜYÜK
Birçok bölgede üreticiler, örtüleme ve dumanlama gibi yöntemlerle ürünlerini korumaya çalıştı. Ancak bu çabalar, tomurcuk açmaya hazırlanan dalların sabah saatlerinde buz tutmasına engel olamayarak üreticileri büyük kayıplarla karşı karşıya bıraktı.
Özellikle Niğde, Nevşehir, Karaman, Malatya, Elazığ, Sivas ve Amasya gibi tarıma dayalı şehirlerde erken çiçeklenen meyve ağaçları dondan büyük zarar gördü. Malatya Ziraat Odası Başkanı Eyüp Gönültaş, kayısıda zararın yüzde 80’e ulaştığını ve bazı mahallelerde tek bir çiçek bile kalmadığını belirtti. Niğde ve Karaman’daki elma bahçeleri, Amasya ve Tokat’taki kiraz ve erik bahçeleri, Erzincan, Gümüşhane ve Bayburt çevresindeki dut ve üzüm bağları da büyük hasar gördü.
ZİRAİ DONUN ETKİLERİ SADECE TARLADA KALMAYACAK
Ziraat odaları ve tarım müdürlükleri sahada zarar tespiti çalışmalarını sürdürürken, ilk verilere göre bazı çiftçilerin bu yılı kayıpla kapatması bekleniyor. Üretimin sürekliliği için ziraat odaları, çiftçilerin borçlarının ertelenmesi, doğrudan gelir desteği sağlanması ve sigortasız alanlara yönelik özel bir afet fonu oluşturulması gibi önlemler talep ediyor.
Zirai donun etkileri yalnızca tarlada kalmayacak. Arz zincirindeki bozulmalar ve gıda enflasyonu gibi sorunlar, önümüzdeki aylarda market raflarına ve fiyatlarına yansıyabilir.
BAKAN YUMAKLI'DAN ZİRAİ DON AÇIKLAMASI
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, tüm üreticilere geçmiş olsun dileğinde bulunarak, Bakanlık olarak olumsuz etkiyi en aza indirmek için sahada olduklarını ve üreticinin yanında olduklarını açıkladı. Yumaklı, “Bütün ekiplerimiz tespit çalışmalarını sürdürüyor. Don ve doludan etkilenen üreticilerimiz, Tarım ve Orman il/ilçe müdürlüklerimize, sigortalı üreticilerimiz ise ALO TARSİM 172 ihbar hattına ve acentelerine hasar ihbarında bulunabilirler” dedi.
TARIM SİGORTALARI DAHA DA ÖNEM KAZANIYOR
Zirai don felaketi, Türkiye’deki milyonlarca çiftçiyi ve 85 milyon tüketiciyi etkiliyor. İklim değişikliği nedeniyle afet riski arttıkça, Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından yapılan sigorta ödemeleri, çiftçilerin don, dolu, yangın ve sel gibi olaylara karşı korunmalarını sağlıyor. Bu durum, tarım sigortalarının önemini bir kez daha gündeme getiriyor.
