ZONGULDAK’IN İLK FUTBOL SAHASI VE FUTBOL TAKIMLARI…
Zonguldak’ın futbolla tanışmasının Fransızlar dönemine dayandığı ve Fransızların futbolun yaygınlaşmasında rol oynadığı tartışılmaktadır.
Bununla birlikte Zonguldak’ta ilk Spor Organizasyonları Türkocağı tarafından hayata geçirilmiştir...
Türk Ocakları, 1912 yılında İstanbul’da bir kültür derneği olarak kurulmuş ve Cumhuriyet döneminde Türkiye’de millî devletin oluşumuna katkıda bulunmuş milliyetçi örgüttür. 1931’de 260’ı geçen şubesi, 30.000‘i aşkın üyesiyle ülkenin en güçlü sivil kuruluşu durumuna gelen dernek cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa’nın emri doğrultusunda Cumhuriyet Halk Partisi ile birleştirilmiş; 1949 yılında yeniden canlandırılmış ve günümüze taşınmıştır.
1910 yıllarda Zonguldak’ta milliyetçilik ve Türkçülük akımının başladığını, I. Dünya savaşı dönemi ve sonrasında akımın hız kazandığını ve yabancı sermayenin sonlandırılmasında bu akımın örgütlenmesinin payı olduğunu biliyoruz. Bu akımın uzantısı Türk Ocakları Zonguldak şubesi resmi olarak 1923 yılında kurulmuştur. İşadamı Süleyman Sırrı ve Mehmet Maksut kurucular arasındandır. Bunu daha sonra Devrek, Bartın ve Ereğli Türk Ocakları takip etmiştir.
Dernek binası ilk olarak yıkılan Aksaray İş Hanı üzerindeki arsada bulunan bahçeli bina seçilmiştir.
Zonguldak Nostalji ailesinden Erdal Topal’ın paylaştığı 1923 tarihli fotoğraf karesinde bu dönemde kurulan Işıkocağı futbol takımı ve Zonguldak’ın ileri gelenlerinden oluşan bir topluluğun tarihi bir karesi görünmektedir. Zonguldak Maden müdürü ve TSO kurucu başkanı Hüseyin Fehmi İmer ve Zonguldak'ın ilk gazetesi, gazetecisi Tahir Karauğuz fotoğraf karesinde yer almaktadır.
Yerel tarih araştırmacısı Ekrem Murat Zaman’nın paylaşımın altına bıraktığı notlar fotoğrafın daha anlaşılır olmasında etkili olmuştur…
“Zonguldak’ta, forma rengi yeşil-kırmızı Işıkocağı (Fotoğraf karesindeki takım)… Forma rengi sarı-kırmızı İdmanbirliği futbol takımları kendi aralarında özel maçlar yapılırdı...
Futbol maçları İncirsuyundaki Türkocağı spor sahasında (T.C.D.D. Zonguldak Gar inşa edilmeden önceki saha) yapılırdı. Bu ilk futbol maçları, Türkocağı organizasyonuydu... Bu müsabakalarda kurallar, sahanın ölçüleri ve oyuncu sayısı şimdiki gibi yönetmeliklere bağlı değildi…”
Ancak günümüzdeki futbol’a geçiş 1924 yılında açılan Maden Mektebi’yle birlikte ivme kazanmıştır. 1924 yılında Türkiye’de ilk olarak Maden Mühendisi yetiştirmek için açılan maden yüksekokulu müdürü Mehmet Refik Fenmen öğrencilerin sosyal bakımdan gelişimine de büyük önem vermiştir. Spor dalları olarak binicilik zorunlu ders olurken futbol, voleybol ve tenise önem vererek bu alanlarda dışarıdan öğretmenler getirmiştir. O yıllarda okul takımı destekli kurulan ‘Karaelmas’ adlı futbol takımı, 1945 yılında ‘Kömürspor’ kurulana kadar uzun yıllar bu isimle yaşamıştır. Her nekadar ileriki yıllarda kazanılacak başarıların temeli bu okulda atılmış olsa bile maden işçilerinin ve kömür işletmelerinin de Zonguldak futboluna büyük katkısı olmuştur.
Yüksel Yıldırım-2020
Zonguldak Nostalji
