Zonguldak'ta işçi sınıfının ilk şehitleri...

Madam Butterfly pankartı...

10 Mart 1965 günü Karadon İşletmesine bağlı Gelik Bölümünde 1500 maden işçisi, 5 milyon tutarındaki yevmiye zammının (liyakat zammı) işçilere adil dağıtılmadığı gerekçesiyle gece vardiyasında ocaklara inmezler. Gelik işçileri daha sonra ikna olup ocağa inseler de artık kıvılcım çakılmıştır.

Direniş ertesi gün Kilimli ve Karadon ocaklarına yayılır. Üzülmez’e bağlı Çaydamar ocağını da etkiler. 11 Mart gecesi Kozlu kuyu başındaki madenciler de, kuyu başını tutarak ocaklara kimseyi sokmazlar. 12 Mart gündüz vardiyasında Kozlu işçilerine Ereğli’den getirilen deniz piyadeleri ile müdahale edilmeye başlanır. Çıkan çatışmalarda, Mehmet Çavdar ve Satılmış Tepe yaşamlarını yitirirken, 10 maden işçisi de yaralanır. Satılmış Tepe ve Mehmet Çavdar, Türkiye işçi sınıfı mücadelesinde vurularak öldürülen ilk işçilerdir.

13 Mart günü, Bolu’dan gönderilen 10.000 askerle Zonguldak ve Kozlu’nun tüm giriş çıkışları tutulur. Kentin üzerinde alçak uçuş yapan jet uçakları bildiri atıyor, direniş karalanıyordu. Direniş işçilerin bir takım taleplerini kazanmasına da yardımcı olur.

Kozlu direnişi bir işgal olmasa da bir işgal kadar etkili bir işçi direnişidir. Kozlu işçilerinin işgal edecek bir fabrikaları yoktur, çünkü maden ocağında kilitli kalmaları ölüm demektir. Ancak Kozlu işçisi madene kendisi girmediği gibi kimseyi de sokmaz. Maden ocağının bulunduğu bölge işçilerinin denetimi altındadır. Trenlerden grevi kırmak için gelenlerin inişleri bile engellenmiştir.

Zonguldak Nostalji