Karadenizli kaptanlar...

“Genellikle gemi kaptanları Trabzon, Rize ve Kastamonu’dan çıkar” bu sözün sahibi ben değilim…
“Karadeniz diğer denizlere oranla daha tehlikelidir” bu sözün sahibi de ben değilim…
Bunu söyleyenler uzak yol deniz adamları…

Peki; buralardan çıkan kaptanlar neden iyi ve deneyimliler.
Bana göre iki temel nedeni var:
Birincisi; Karadeniz coğrafi konum ve hava şartları olarak zor deniz…
İkincisi; Karadeniz kıyısı yer yer falezlerin olduğu dağlık ve sık ormanlık bölge…
Karadeniz’e kıyı illerin özellikle karayolu bağlantılarının 1930’lu yıllardan sonra yaygınlaştığı düşünüldüğünde, bu bölgelerde ulaşımın mecburi olarak tek deniz yoluyla sağlandığı görülüyor. Dağlık ormanlık kara şartları ve Karadeniz’in anlık coşan denizleri birleşince sonuç bu…
Bölgenin zengin ormanlara sahip olması denizciliğe yönelmesinin de önünü açmış. Tekne yapımının gelişmesi gibi iyi kaptanların yetişmesi de bundandır. Asıl marifet Karadeniz’den gelir. İyi kaptanların bölgeden çıkması Karadeniz’in zorlu deniz olmasından gelir. Çünkü, burada yetişen kaptanlar en zor şartlarda mesleği öğrenmiştir.
Karadeniz’de asırlara dayanan kaza ve fırtınaya bağlı batıklar ile buna paralel kurtarma birimleri, dalgıç ve deniz adamı yetişmiştir. Pusula ve deniz fenerlerinden başka teknik desteği olmayan kaptanlar, yönlerini rotadan sapmadan bulabilmişler Karadeniz’in anlık değişen denizlerine direnebilmişlerdir. Ve bu denizcilerin hiç biri okullu değildir, onların okulu Karadeniz’dir…
Karadeniz kıyısında yetişmiş balıkçı, dalgıç, yüzücü ve kaptanlar en iyi alaylı denizcilerdir…
Bölgemizde diğer bir önemli konu; eski zamanların tekne üretiminin üssü olduğu kadar, deniz adamlarının yetiştiği bir yer de Kurucaşile’dir.
Kurtuluş savaşının kahraman gemileri Bandırma, Alemdar ve Gazal’ın kaptan ve mürettebatının çoğunluğu da Karadenizlidir. Ereğli’de yaşanan savaşın ilk deniz şehidi, Alemdar gemisi mürettebatı da Karadenizlidir…

Yüksel Yıldırım-24 Kasım 2023
Zonguldak Nostalji